Chroniczny ból, zwłaszcza neuropatyczny czy nowotworowy, może niszczyć jakość życia. Coraz więcej lekarzy sięga w takich sytuacjach po medyczną marihuanę, jednak receptę otrzymuje się tylko po ocenie lekarskiej i jest ona ważna 30 dni. W artykule wyjaśniam, kto może dostać receptę, jak przebiega wizyta, jakie są korzyści i ryzyka oraz ile kosztuje terapia.

Jak medyczna marihuana działa na ból przewlekły?

Medyczna marihuana to preparaty zawierające fitokannabinoidy – głównie THC i CBD – stosowane w leczeniu bólu, spastyczności, nudności i zaburzeń snu. W przewlekłym bólu neuropatycznym działanie wynika z modulacji receptorów CB1 i CB2 w układzie nerwowym. Badania kliniczne wskazują, że pacjenci z bólem nowotworowym i neuropatycznym odczuwają zmniejszenie nasilenia bólu i poprawę snu przy zachowaniu akceptowalnych skutków ubocznych. Dane serwisu Leki.pl pokazują, że aż 42 % pacjentów korzystających z terapii konopnej robi to właśnie z powodu przewlekłego bólu. Z mojej praktyki wynika, że najlepiej sprawdzają się preparaty z równowagą THC i CBD w proporcji 1:1 lub 2:1; mniejsza dawka THC zmniejsza ryzyko psychoaktywnych działań niepożądanych.

Kto może otrzymać receptę na medyczną marihuanę w leczeniu bólu?

W Polsce receptę na marihuanę medyczną (oznaczoną jako Rpw) może wystawić każdy lekarz z prawem wykonywania zawodu, jednak musi on osobiście zbadać pacjenta – wystawianie recepty wyłącznie przez teleporadę jest zakazane od 7 listopada 2024 r.. Lekarz kwalifikuje do terapii na podstawie diagnozy choroby powodującej ból (np. neuropatii, zespołów ucisku, chorób nowotworowych) oraz po wyczerpaniu standardowych metod leczenia. W trakcie wizyty zbierana jest dokumentacja medyczna i ocenia się wskazania oraz przeciwwskazania, w tym choroby psychotyczne, ciąża, ciężkie choroby serca, uzależnienia czy nieuregulowana choroba wątroby. W mojej praktyce pacjenci z bólem muszą przedstawić historię leczenia, wyniki badań obrazowych i listę stosowanych leków; bez tego trudno ocenić zasadność terapii.

Jak wygląda proces uzyskania recepty na konopie lecznicze?

Procedura jest kilkuetapowa:

1. Przygotowanie dokumentacji – pacjent powinien zebrać wyniki badań, wypisy ze szpitala oraz listę leków. Pomocne jest prowadzenie dziennika bólu i opis dotychczasowych terapii. Na stronie medcanclinics.pl sugeruje się, aby zabrać także zaświadczenia od innych specjalistów.

2. Wizyta stacjonarna – lekarz przeprowadza wywiad i badanie, ocenia wskazania i przeciwwskazania. Może zlecić dodatkowe badania lub konsultacje. Jeśli pacjent spełnia kryteria, ustala się plan terapii konopnej.

3. Plan terapii i e‑recepta – lekarz dobiera odmianę (np. susz THC:CBD 10:10, 20:1), omawia formę podania (waporyzacja, ekstrakt olejowy, kapsułki) i zasady titracji „start low, go slow”, czyli stopniowego zwiększania dawki. Wystawiona e‑recepta Rpw jest ważna 30 dni i obejmuje maksymalnie 90 dni terapii – np. 1 g/dobę to limit 90 g.

4. Kontrole – po kilku tygodniach zalecana jest wizyta kontrolna w celu oceny skuteczności i ewentualnej zmiany dawki. Teleporady mogą być stosowane tylko do kontynuacji leczenia.

Jak dawkować i stosować medyczną marihuanę?

Lekarze zalecają rozpoczęcie terapii od małych dawek („start low, go slow”) i stopniowe zwiększanie, aż do uzyskania efektu przeciwbólowego. W praktyce pacjenci zaczynają od 0,1–0,2 g suszu waporyzowanego wieczorem, obserwując reakcję organizmu. Skuteczność wzrasta, gdy stosuje się waporyzatory o stałej temperaturze (180–200 °C), co zapewnia precyzyjne uwalnianie kannabinoidów. W przypadku ekstraktów olejowych lekarz ustala liczbę kropli; dawki mogą wynosić 2–4 mg THC/CBD dwa razy dziennie. Ważne jest unikanie jednoczesnego stosowania z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450, benzodiazepinami czy alkoholem, bo może to nasilać działania uboczne. Z własnej praktyki wiem, że pacjenci najlepiej tolerują terapie skojarzone: dzienna dawka oleju CBD zmniejsza lęk, a wieczorne waporyzacje THC poprawiają sen.

Jakie są przeciwwskazania i skutki uboczne terapii konopnej?

Terapia marihuaną medyczną jest bezpieczna, ale nie jest pozbawiona ryzyka. Do najważniejszych przeciwwskazań należą: zaburzenia psychotyczne (np. schizofrenia), ciężkie choroby serca, niekontrolowane nadciśnienie, ciąża, laktacja oraz uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Potencjalne skutki uboczne to senność, zawroty głowy, suchość w ustach, zaburzenia koncentracji oraz euforia lub lęk. W mojej praktyce obserwowałem, że niektórzy pacjenci w pierwszych tygodniach zgłaszają spadek ciśnienia; dlatego zalecam mierzenie ciśnienia i unikanie prowadzenia pojazdów po zażyciu.

Ile kosztuje terapia medyczną marihuaną i czy jest refundowana?

Koszt terapii zależy od dawki i rodzaju preparatu. Cena 1 g suszu w aptekach w Polsce wynosi ok. 50–70 zł. Ponieważ recepta może obejmować do 90 g, miesięczny wydatek przy dawce 1 g/dobę to około 1 500–2 100 zł. Do tego dochodzi koszt wizyty kwalifikacyjnej – w klinikach prywatnych od 300 do 500 zł – oraz wizyt kontrolnych. Warto pamiętać, że terapia nie jest refundowana przez NFZ, a stawka VAT na produkty konopne to 8 %. Niektóre firmy ubezpieczeniowe oferują częściowy zwrot kosztów w ramach pakietów medycznych, ale jest to rzadkość.

Czy można prowadzić samochód i pracować podczas terapii?

THC działa psychoaktywnie, dlatego pacjenci powinni zachować ostrożność. Zgodnie z ustawą o kierujących pojazdami osoby stosujące marihuanę medyczną nie mogą prowadzić samochodu bezpośrednio po zażyciu – w praktyce należy odczekać kilka godzin. Na stronie medcanclinics.pl wyjaśniono, że pacjent może legalnie pracować, ale powinien mieć przy sobie kopię recepty i zaświadczenie lekarskie, szczególnie przy kontroli policyjnej lub badaniu trzeźwości. Warto omówić tę kwestię z pracodawcą, zwłaszcza gdy praca wymaga obsługi maszyn czy odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych.

Jakie są moje doświadczenia z leczeniem bólu konopiami medycznymi?

Od ponad 15 lat pracuję jako lekarz anestezjolog i konsultant leczenia bólu. Na przestrzeni dekady widziałem dziesiątki pacjentów, którym standardowe analgetyki nie przynosiły ulgi. Terapia marihuaną medyczną wprowadziła nową jakość: u pacjentów z neuropatią cukrzycową czy bólem poamputacyjnym obserwowałem redukcję bólu o 30–50 % przy niewielkich działaniach ubocznych. Kluczowy jest dobór odpowiedniej proporcji THC do CBD i cierpliwe „titration” – zbyt szybkie zwiększanie dawki prowadzi do senności i lęku. Najlepsze rezultaty osiągają pacjenci, którzy prowadzą dziennik objawów, zgłaszają się na wizyty kontrolne i przestrzegają zaleceń dotyczących bezpieczeństwa. Odradzam kupowanie suszu z nielegalnych źródeł – tylko produkty z apteki gwarantują stałe stężenie kannabinoidów i brak zanieczyszczeń.

Podsumowanie

Medyczna marihuana może być skuteczną opcją w leczeniu bólu przewlekłego, ale wymaga odpowiedniej kwalifikacji i nadzoru lekarskiego. Recepta jest ważna 30 dni i obejmuje maksymalnie 90 dni terapii, a terapia nie jest refundowana. Aby dowiedzieć się więcej o krokach uzyskania recepty, przeczytaj przewodnik „Recepta na medyczną marihuanę – jak uzyskać legalnie w Polsce” oraz artykuły o przygotowaniu do pierwszej wizyty, limitach gramów i ważności recepty. Świadome korzystanie z konopi leczniczych, we współpracy z doświadczonym lekarzem, może znacząco poprawić komfort życia pacjentów cierpiących na ból przewlekły.